„Tak, człowiek może przyzwyczaić się do wszystkiego. Lecz nie pytajcie nas, jak to się dzieje.”
Viktor Emil Frankl
Zdolności adaptacyjne ludzi są tak duże, że może dostosować się zarówno do niesprzyjających warunków zewnętrznych, jak i tego, co spotyka go w wymiarze psychicznym.
Viktor E. Frankl, więzień obozu koncentracyjnego, mówił zarówno o aspekcie cielesnym, jak i psychicznym. Obóz koncentracyjny to doświadczenie skrajne, gdzie można było umrzeć zarówno z głodu i wycieńczenia, jak i z powodu permanentnego strachu, lęku i cierpienia psychicznego. Albo ze wszystkich powód naraz.
Człowiek, jeśli tylko ma sposobność i możliwości, jest w stanie walczyć z niesprzyjającymi warunkami pogodowymi, klimatem, drapieżnymi i jadowitymi zwierzętami.
Niestety musi również walczyć z drugim człowiekiem. I to robimy to częściej, niż nam się wydaje. Bronimy swojego życia, istnienia, wyznawanych wartości, najbliższych, zdrowia psychicznego. Bronimy i walczymy ze wszystkich sił, choć wielu sytuacji dałoby się uniknąć. Człowiek człowiekowi wilkiem może zmaterializować się w każdej minucie życia.
Nie zajmujemy się teraz powodami agresji, przemocy, znęcania się jednego człowieka nad drugim. Podkreślić jednak trzeba, że człowiek, zmuszony przez innych ludzi i okoliczności, jest w stanie wytrzymać dużo i przyzwyczaić się do wszystkiego. Ale skutki życia w strachu, gdy jesteśmy ofiarami przemocy czy to werbalnej czy fizycznej, są bardzo poważne. Walkę o życie, o godność, o zdrowie podejmuje się instynktownie i walczy do końca, gdy albo opresja się skończy, albo gdy organizm i umysł się poddadzą.
Frankl powiedział, że nie wie, jak to się dzieje, że człowiek może tyle przetrwać. Oczywiście jako psychiatra znał mechanizmy rządzące wolą przetrwania, ale i tak była to dla niego wielka tajemnica.
Oby jak najmniej osób musiało korzystać ze swoich zasobów o woli przetrwania. Zależy to głównie od innych. Czy będą w stanie powstrzymać się przed zadawaniem cierpienia drugiemu człowiekowi? Czy my jesteśmy w stanie panować nad sobą i nie krzywdzić innych. Czy Ty jesteś człowiekiem, który szanuje innych i ich nie unieszczęśliwia?
Człowiek jest bardzo silny, zarówno psychicznie jak i fizycznie. Jednak z tego co się nie raz wydarzy można nawet popełnić samobójstwo. Życie w rozpaczy itd. to nic miłego.