Komunikowanie się w sieci

Rozmowy i budowanie relacji osobiście, w czasie spotkania z kimś, nie są łatwe, wymagają namysłu i wysiłku. Tym bardziej więc komunikowanie się przez internet czy telefon pełne jest raf i wybojów.

Dodatkowo komunikowanie się w sieci w wielu aspektach różni się od komunikacji twarzą w twarz. W tradycyjnej komunikacji jest nadawca, jej treść i odbiorca, a w jej nowej odmianie są jeszcze urządzenia i aplikacje do jej przekazywania.

Oto specyficzne cechy takiego sposobu porozumiewania się:

– poszerzony obszar tego, co osobiste, intymne, zastrzeżone dla najbliższych,

– duży obszar pokazywania się, odkrywania siebie przed innymi,

– zanikanie prywatności,

– duża swoboda pokazywania siebie: pisanie, zdjęcia, filmy,

– zapośredniczone formy kontaktów między ludźmi: SMS-y, rozmowy przez telefon, komunikatory zamiast osobistego kontaktu,

– presja do bycia ciągle dostępnym i online,

– sieć będąca często głównym, a czasami jedynym źródłem informacji o ludziach,

– duża anonimowość, użytkownik nie zna nadawców i ich autentycznych intencji, ponieważ ukrywają i zmieniają swoją prawdziwą tożsamość,

– często komunikacja to tylko small talks, rozmowy bez konkretnej treści i celu kradnące czas,

– ryzyko skrótowości, silnych emocji, niezrozumienia wypowiedzi,

– komunikacja jest natychmiastowa, szybkie tempo komunikowania się uniemożliwia przemyślenie przesyłanych komunikatów (Cyfrowe dzieci. Zjawisko. Uwarunkowania. Kluczowe problemy, praca zbiorowa, 2017).

Łatwość i szybkość zasięgu nowych form komunikowania się (pisemna, obrazkowa, za pomocą filmów, w trakcie połączenia w tym samy czasie) jest imponująca. Nigdy nie jest to jednak całościowy ogląd zarówno rozmówcy, jak i sytuacji, w której się znajduje, czyli kontekstu. W każdej chwili można również zniknąć z ekranu, wyłączyć się. Popularność Facebooka to między innymi możliwość komunikowania się na różne sposoby, aktywnie lub tylko jako odbiorca treści; portal ten posiada różne kanały komunikacji dostępne non – stop.

W internecie dzieci mają skłonność do mówienia, pisania i pokazywania siebie bez żadnych ograniczeń, co wystawia je na niebezpieczeństwo cyberprzemocy czy stania się ofiarą różnego typu przestępstw. Kontakt telefoniczny czy przez internet jest dla dzieci łatwiejszy niż pojechanie czy nawet pójście do koleżanki, czy kolegi. Wielu ze swoich internetowych znajomych dziecko nigdy nie pozna osobiście, a nawet nie może mieć pewności, że „osoby”, z którymi się kontaktuje rzeczywiście istnieją i są takimi, jakimi przedstawiają same siebie innym. Na dzieciach, młodzieży, a także dorosłych ciąży presja bliskich, znajomych, pracodawców i wszelkich znanych tylko w sieci osób, na bycie ciągle choćby w gotowości do kontaktu. W ten sposób rodzi się przywiązanie do urządzeń, wielogodzinne ich używanie i niewyłączanie nawet w nocy. Specyfika komunikowania się w sieci, szybkie i krótkie wypowiedzi, utrudnia głębsze rozmowy, a co do ich szczerości również można mieć duże wątpliwości, nie ma bowiem możliwości zweryfikowania ich w kontakcie osobistym. Komunikacja w sieci oznacza zrównanie statusów, ponieważ wszyscy mają równe szanse, niezależnie od ich pozycji, zamożności czy rasy. Powodzenie kontaktu pośredniego zależy od zdolności komunikacyjnych i biegłości w obsłudze urządzeń i znajomości internetu.

Komunikacja internetowa to specyficzny język, pełen skrótów, akronimów, znaków graficznych, neologizmów, emotikonów, bez stosowania interpunkcji i zasad ortograficznych. Nie pozostaje to bez wpływu na komunikację bezpośrednią i naukę dzieci.

Zagrożenie depersonalizacją i zmianami tożsamości w internecie jest duże, przez to również więcej jest kłamstw, oszukiwania, agresji, braku szacunku.

Komunikacja nie tylko służy przekazywaniu informacji, ale również tworzeniu więzi, zdrowiu psychicznemu i fizycznemu, prawidłowemu funkcjonowaniu społeczności. Nie wiemy jeszcze jakie będą długofalowe konsekwencje komunikowania się poprzez sieć.